Belediye Zabıtasını Tanıma,Tanıtma,Araştırma ve Geliştirme Platformu
1.Bölüm "Tasarıyı Gerekli Kılan haller"
2.Bölüm "Belediye Zabıtası Teşkilatı Görev ve Yetki Yasa Tasarısı"
1.BÖLÜM
BELEDİYE ZABITASI TEŞKİLATI YASA TASARISINI GEREKLİ KILAN HALLER
İnsanlığın yerleşik hayata geçtiği dönemlerden,Günümüz modern kentlerinin sosyokültürel ve sosyoekonomik hayatında muhtemel bir kaosu önleyip bazı keyfiyetlerin ve olumsuzlukların önüne geçilmesi bakımından DENETİMİN gerekli bir etkinlik olarak karşımıza çıktığı görülür.Özellikle metropol kentlerde bu etkinliğin daha bir önem kazandığı ortadadır.Kentlerin değişme ve gelişme göstermesi,paralelinde kent sakinlerinin ihtiyaç ve beklentilerinin çeşitlenmesine neden olmuştur.Bu tip gelişmeler karşısında Denetim etkinliğinin bu beklentilere karşılık gelecek şekilde daha çağdaş,etkin ve verimli hale getirilmesi ise kaçınılmazdır.
Belediyeler,hemşerileri için doğumdan ölüme kadar geçen süre zarfında,ihtiyaç duyulan hizmetleri vermesi beklenilen yüzü halka dönük kurumlardır.01. Eylül 1930 tarihli Belediye Kanunun 19.maddesinin 2.fıkrası, bu beklentiler doğrultusunda "Beldenin ve belde halkının sağlık,selamet ve refahını temin ve belde intizamını bozulmaktan korumakla görevli kılar,bu maksatla yasaların verdiyi yetkiye istinaden emirler vermek,belediye yasakları koymak ve infaz ettirmek aksine hareketleri görülenleri cezalandırmak yetkisi ile donatmış bulunmaktadır" Kent yaşamında her gün,her yerde ve her an yüzlerce Belediye emir ve yasakları ihlal edilmekte,başka bir değişle kente karşı suçlar işlenmektedir.İşte bu emir ve yasakların,Belediye suçlarının hangi görevlilerin araştıracağını,takip ve tespit edeceğini hükmolunan cezaların infazını kimlerin yapacağını aynı kanunun 104.maddesi Belediyelerin icra gücü ve kolluk kuvveti olarak BELEDİYE ZABITA'sını işaret etmektedir. Ancak bir kaç maddelik bu düzenlemelerle Belediye zabıtasının işlevsellik kazanmadığı ise ortadadır.
Gerek belediye yasası,gerekse belediye zabıtasına görev ve yetki veren diğer hukuki metinler incelendiğinde,belediye zabıtasının; “....bakmak” , “.....denetlemek” , “.....kestirmemek” , “.....bulundurmamak” , “.....yaptırmak” , “.....men etmek” , “.....izin vermek veya vermemek” , “.....yıktırmak” , “.....kapattırmak” , “.....muhafaza etmek” , “.....tayin ve tahdit etmek” , “......temin eylemek” , “.....icra etmek” , “.....kapatmak” , “.....önlemek” , “.....gözetmek” , “.....kontrol etmek” , “.....mühürlemek” , “.....el koymak” , “.....müdahale etmek” , “.....durdurmak” , “.....imha etmek” , “.....tespit etmek” , “....düzenlemek” , “.....tahliye etmek” , “....girmek” ya “....yapmama” yada “yapılmasını sağlamak” gibi emir/yasak içerikli görevleri yerine getirmekle mükellef olduğu görülür. Ancak belediye zabıtası bu maksadı temin için üniformalı olmanın dışında kolluk olmanın bilinen hiçbir özelliği ile teçhiz edilmemiştir.
Kendisine vazife tahmil eden belediye kanunu ve diğer bütün kanunların “Görev ve Yetki Denkliği İlkesi” ne göre; sorumluluk ve göreve eşdeğer yetki vermediği ise filhakika bir vakıadır.
Belediye zabıtasının temel olarak “YÜRÜTME” ve “DENETİM” nitelikli görevleri yerine getirdiği,bir başka deyişle belediye zabıtası,kent ve beldenin düzenini ve belde halkının sağlığını korumaya ilişkin belediye yönetimi tarafından verilen kararları YÜRÜTTÜĞÜ ,kent ve beldenin düzenini ve belde halkının sağlığını koruma yönünde ise DENETİM görevini yerine getirdiği herkesçe malumdur.
Zabıtanın pek bilinmeyen bir başka yanı ise; İstanbul eski Vali ve Belediye Başkanı Prof.Dr.Fahrettin Kerim GÖKAY ın 1956 yılında Müstakbel zabıtalara yaptığı ve bugün hala anlamını koruyan konuşmasındaki “Belediye zabıtasının , şehrin seyyar öğretmeni olduğunu unutmayınız,Kitle psikolojisine,şehirli psikolojisine ehemmiyet veriniz. Belediye zabıtası kısaca kin ve husumetin ifadesi değil şefkatin ve vatandaşlar arasındaki katalizörün ta kendisidir” sözlerinde yatmaktadır.
GÖKAY zabıtanın anlam ve önemini kavramış olmalı ki bu sözleriyle kalmayıp bir gurup idarecilerle birlikte aynı yıl gerçekleştirilen “Altıncı Türk Belediyeciler Birliği Kongresi”ne sunulan “Belediye Zabıtası Teşkilatı ,Vazife ve Selahiyetleri Kanun Tasarısı”nın hazırlanmasında da önemli rol oynamıştır.
Söz konusu Tasarının “Giriş ve Mucip Sebepleri” başlığı altında; zikredilenler Bugün Yapılması gereken düzenlemelere ışık tutar niteliktedir.
“Belediyelerin icra organı ve kolluğu olan Belediye Zabıta Teşkilatının,belediyelerin en mühim bir kısmı telakki edilmesi icap ederken 1580 sayılı belediye kanununda 5-6 madde ile mütalaa edilmesi gayrı kafidir.
Devlet zabıta teşkilatının nasıl diğer teşekküllerden ve buralarda çalışan personelden tefriki bir zaruret olarak belirtilmiş ve mevzuatımızda ona göre hükümler kabul edilmiş ise; Belediye Zabıta teşkilatının da diğer beledi teşekküllerden farklı mütalaa edilip memurlarınında ona göre tefriki ve mevzuatımızda bu hususdaki hükümlerin yer almasını zaruri ve lüzumlu görüyoruz.
Bu lüzum ve zaruret,belki Belediye Zabıta ihtiyacını bir iki veya beş on zabıta memuru ile karşılayabilen belediyeler için bugün hissedilmemektedir. Ancak beledi vazifeleri takip ve ifa ile koyduğu usul ve nizama halkı ve esnafı riayet ettirmekle mükellef bulunan büyük belediyelerin, yüzlerce belediye zabıta memuruna ihtiyaçları bulunduğu ve bilhassa belediyelerin yalnız belediye kanunu ile değil, daha bir çok belediyelere vazife ve selahiyet veren mevzuatı da tatbik ve kontrolüne mükellef bulundukları da göz önünde tutulursa bu lüzum ve zaruretin bir hakikat ve vakıa olduğu,hemen anlaşılabilir.
Bu mevzuda şu ciheti de hemen tebarüz ettirmek faydalıdır. Belediye Zabıta mevzuu filhakika bir ihtisas işidir..............”
O günlerde 1580 sayılı Belediye kanununun 5-6 maddesi dışında geçerli hiçbir hukuki metne sahip olmayan belediye zabıtasına bu tasarı ile bir kanun metni kazandırılmak istenmişse de, 13 yıl sonra 1969 yılında bir yönetmeliğe ancak kavuşturulmuştur. Bu yönetmeliğin bu gün için geçerli olduğunu söylemek nerede ise imkansızdır.
Anayasanın 127. Maddesinin son paragrafında; “.......Mahalli idarelerin ............kolluk işleri .........kanunla düzenlenir.......” hükmü açık iken bu güne kadar hazırlanan Yerel Yönetimler Reform tasarılarının hiç birinde Belediye Zabıtasına yönelik bir düzenleme olmamıştır.Ancak Mevcut hükümetin bu düzenlemeye olumlu bakacağı kanısındayız.
Devlet Planlama Teşkilatının desteği ile Türkiye ve Ortadoğu Amme İdareleri Enstitüsü Yerel Yönetimler Eğitim ve Araştırma Merkezinin “Belediye Zabıta Hizmetleri Yönetimi” adlı araştırma genel raporunda ,
-Belediye Zabıtasının Kent Ekonomisi Üzerindeki Etkileri,
-Personel ve Örgütsel Yapısı,
-ve Sorunlarına ,
ayrıntılı bir şekilde değinilmiş özellikle bu günkü durumu için özetle şu ifadelere yer verilmiştir.
“[Kentlerin değişen ve gelişen ekonomik ve demografik yapısı];Belediye zabıtasını bakkal Ahmet efendi yerine küresel sermaye ile karşı karşıya koymaktadır. Belediye zabıtası artık aylık cirosu 20-30 milyar TL. olan Bakkal Ahmet efendiyi değil yıllık cirosu milyarlarca dolar,dünyanın onlarca ülkesinde şubesi olan ulus üstü dev şirketlerin hiper marketlerini denetlemekle görevlidir. Tüm denetim mekanizmaları Bakkal Ahmet efendiyi denetlemeye göre düzenlenmiş belediye zabıtası dev “fabrikalar” olan hiper marketleri denetlemekte yetersiz kalmaktadır.
Bu durum karşısında Belediye zabıtası dar kolluk işlevlerine sıkıştırılmış.Geniş anlamda Belediye zabıtası işlevinin aşınması sonrasında Belediye zabıtası artık zaten belediyenin dar kolluk etkinliğinden başka bir şey yapamaz hale gelmiştir.
Mevcut örgüt ve personel yapısı ile Bakkal Ahmet efendiyi bile denetlemekte zorlanan belediye Zabıtası,Küresel firmaları denetlemedeki yapıları güçlendirilmeli,yani baştan düzenlenmelidir. Bunun temel mekanizmaları ;Zabıtanın hizmet öncesi eğitiminin yaygınlaştırılması,geliştirilmesi,hizmet içi eğitime önem verilmesi,var olan kariyer sisteminin güçlendirilmesi,Zabıta hizmetlerinin “Geçici” işçi gibi diğer belediye görevlileri tarafından yapılmasının önüne geçilmesi ile olanaklı olur.”
Yerel Yönetimler Araştırma ve Eğitim Merkezinin bir başka yayını olan “Çağdaş Yerel Yönetimler” adlı dergide yayınlanan “Belediye Zabıtasının Örgütsel Yapısı,Sorunları ve Kentsel Yaşam Kalitesine Etkilerinin İrdelenmesi” başlıklı makalede konuyla ilgili her kesimce kabul edilecek şu ifadelere yer verilmiştir.
“Belediye Zabıta Yönetmelikleri günümüzün kentsel yaşam anlayışını,kucaklayıcı bir düzenleme değildir. Söz konusu yönetmelikler;Kentin tüm sorunlarını kapsayan ve yönlendiren bir “Kent Yasası” olarak algılanmalı ve buna göre yeniden düzenlenmelidir” Buradan da anlaşıldığı üzere, Yönetmeliklerle yada çeşitli kanunlardaki 5-6 maddelik atıflarla Belediye Zabıta mevzuunun mütalaa edilmesi 21.yüzyıl kentlerinin DENETİMİ konusuna gerçekçi yaklaşılmadığı izlenimini doğurmaktadır.
Şimdiye kadar hazırlanmış olan Yerel Yönetimler Reform Tasarılarında BELEDİYE ZABITASI ile ilgili bir kaç maddelik atıflarla, Zabıtaya işlevsellik ve etkinlik kazandırılmayacağı gibi ,sorun çözmesi beklenilen Zabıtanın sorunlarına da eğilmediği ortadadır.
Belediye Zabıtası Belediyelerin kolluğu olmasının yanında Denetim ve İcra görevlerini de görecekse süratle yeniden yapılandırılmalıdır. Bu yapılanma ile belediyelerin DENETİM ve İCRA organı olan Belediye Zabıtası salt kolluk işlevlerinden sıyrılıp,kamu adına DENETLEME etkinliğini gerçekleştiren;Belediyelerin ve yetkili organların aldıkları kararları YÜRÜTEN(İCRA EDEN) bir yapıya, siyasal etkilerden uzaklaştırılarak kavuşturulmalıdır.
1956 yılında hazırlanan yukarıda da bahsi geçen BELEDİYE ZABITASI TEŞKİLATI,VAZİFE VE SELAHİYET KANUNU TASARISININ “Mucip Sebepleri” başlığı altındaki metnin bir bölümünde zikredilen ve bugün de geçerliliğini koruyan “ Devlet Zabıtası nasıl bütün memlekette usul ve nizamı tesis ve idame ile mükellef ve bu nizamı ihlal edenleri takip ve tecziyelerini temin ile mükellef ise; Belediye Zabıtası da belde[kent] dahilinde belde usul ve nizamını tesis ve idame ile mükellef ve bu nizamı ihlal edenleri takip ve tecziyelerini temin ile mükellef bir zabıtadır.........” ifadelerinin gereği olarak belediye zabıta memurlarına benzer görevleri üstlenmiş,diğer kolluk görevlileriyle (bazı hususiyetler hariç) benzer mesleki haklar (Yıpranma, Savunma araç ve gereçler, Sosyal ve özlük haklar) kazandırılmalıdır.
Belediye Zabıtası bu metinden bağımsız olarak alanda etraflıca mütalaa edildiğinde anlaşılacaktır ki; Zabıtanın çözüm bekleyen bir çok sorunu vardır.Bölümün sonunda bu sorunlara ve sorunlara yönelik yapılmış anketlere değinilecektir. Belediye zabıtası olmazsa olmazdır, ancak; değeri yokluğunda anlaşılacağa benzemektedir. Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi,daha etkin ve verimli çalıştırılması,hizmet götüren,çözümler sunan bir konuma getirilmesi isteniyorsa burada Belediye Zabıtası ihmal edilmemelidir. Çünkü bu mevcut yapısıyla,bu performansı ve sorunlarıyla yapılmak istenen bir reformu bugün olmazsa yarın hiç kimse farketmeden Zabıtanın kendisi bir yönüyle kadük bırakacaktır. Bu gözden kaçırılmamalıdır.
Sonuç olarak , Türkiye ve Ortadoğu Amme İdareleri Enstitüsü, Yerel Yönetimler Eğitim ve Araştırma Merkezinin “Belediye Zabıta Hizmetleri Yönetimi” adlı araştırma genel raporunun önsözünde (www.yerelnet.org.tr);
“Bir dönem emniyet kuvvetleri içinde bir kol olan zabıta,günümüzde belediyelerin bünyesinde kentsel yaşamın denetimini yapmakla yükümlü birim olarak iş görmektedir.Tarihsel varlığını emniyet kuvveti olmaktan alan bu hizmet grubu,küçük işyerlerinden ibaret kasaba dünyasının yerini alan süper market boyutunda işyerleri ile karşı karşıyadır. Öte yandan hiçbir müdahaleye tahammülü olmayan serbest Pazar ekonomisi ile yükselen tüketici hakları bilinci,zabıta hizmetlerinin içine düştüğü başka bir makası oluşturmaktadır.
Günümüzde zabıtaya silah verilmesi ile zabıtanın alt uzmanlık kollarına ayrılması önerileri ile karşı karşıya gelinmekte,ancak bu hizmet grubunun işlevsel tanımı yapılamamaktadır,YERYÖN çerçevesinde 21.yüzyıl kentlerinin denetimi sorununun ZABITA HİZMETLERİ çerçevesinde incelenebileceği görülmüş ve modül açılmıştır.
............... Tüm araştırma kapsamında uygulanan soru kağıtları arasında en düşük yanıt alma oranı bu çalışma da [Zabıta Hizmetleri Yönetimi] ortaya çıkmıştır. Diğer verilerle birlikte bu durumun kendisi ZABITANIN kentsel yaşamın denetimi konusunda bir amaç boşluğu içine düşüldüğüne kanıt olarak değerlendirilmektedir.” denilmektedir
Belediye zabıtasını, içine düştüğü bu amaç boşluğundan kurtaracak "Belediye Zabıtası Teşkilatı Görev ve Yetki Yasası" bu boşluğu dolduracak en önemli düzenlemedir.
Aynı araştırma raporunda (Belediye Zabıta Hizmetleri Yönetimi) belediye zabıtasının silah taşıması yada geleceği üzerine öngörülenler de şunlardır.
" 1990'ların ortalarından itibaren yoğunlaşan YEREL YÖNETİM REFORMU yasa tasarılarında yerel yönetimlere sanayi,ticaret,eğitim,sağlık,bayındırlı gibi alanlarda merkezi yönetimin yetkileri aktarılmak istenmektedir.Tasarılarda adalet,güvenlik,dış politika,dış ticaret gibi alanlar merkezi yönetime bırakılmaktadır.Yasa tasarılarında, merkezi yönetime kalması planlanan güvenlik hizmetleri belediye zabıtasının geleceği ile birleşmektedir.
Genel olarak liberal ideoloji,asker tarafından yerine getirilen dış güvenlik hizmetlerinin merkezi yönetime,iç güvenliğin ise yerel yönetimlere bağlı olması gerektiği konusunda söz birliği eder.Ancak Türkiye pratiğinde tasarlanan,iç ve dış güvenliğin merkezi yönetime bağlı olmasıdır.Fakat bu,bir ara aşamadır;terör olaylarının yoğunluğu göz önüne alındığında,iç güvenliğin kısa vadede merkezi yönetimde kalacağı söylenebilir.Bu şimdilik kaydı hem emniyet içindeki bürokratlar,hem de bu alanda yazan kişilerce de ifade edilmektedir.
Emniyet hizmetlerinin geleceği,yerelleşme doğrultusunda oluşmaktadır.Burada,Belediye zabıtası ile emniyetin geleceği çakışmaktadır.Her ikisi de belediyenin kolluğu olarak görev yapacaktır.Bu durumda zaten erimiş olan belediye zabıtası,belediyeye bağlı,polis içerisinde bir uzmanlık şubesi yada büro amirliği biçimine dönüşebilecektir. liberal ideolojinin hedeflerine bakarak yaptığımız bu ön görüden sonra,1970'lerin başında içişleri Bakanlığı tarafından yapılan İç Düzen Araştırması'nda da vurgulanan zabıtaya silah taşıma yetkisinin verilmesi tartışmalarını hatırlamakta yarar görünmektedir.iç Düzen Araştırmasının Genel Raporu'nun Birinci Kitabı kolluk hizmetlerini değerlendirmiştir.Raporda,Belediye kolluğuna ilişkin olarak "...günümüzde,silahı da bulunmayan kolluk görevlisinin görev yapamayacağı,yapsa da ancak bugünkü kadar yapacağı göz önüne alınarak belediye zabıtası silahlandırılmalıdır...." önerisi getirilmiştir."
raporun devamında;
"İç Düzen Araştırmasından bu yana,özellikle İçişleri Bakanlığı Bürokratlarınca "....ayrıca belediye zabıtasının daha etkili görev yapmasını sağlamak ve zabıtaya yönelik saldırgan davranışlar üzerinde caydırıcı bir etki sağlamak bakımından belediye zabıta amir ve memurlarına silah taşıma imkanı sağlanmasına olumlu bakmak gerekir..." denilmektedir
|
Zabıta Komiser Yardımcımıza Hain Saldırı
Belediyemiz Zabıta Komiser Yardımcısı Turgay SUNAY görevi başında şehit edildi.
Şehit Komiser Yardımcımız Turgay Sunay için belediyemiz önünde resmi geçit düzenlendi Törene Belediye Başkanımız Tuncay ALEMDAROĞLU ,Çankaya Belediye Başkanı Haydar YILMAZ,Mamak Belediye Başkanı Gazi Şahin, Yenimahalle Kaymakamı Hayati SOYLU,belediye çalışanları,ilçe belediye zabıta memurları,çok sayıda yurttaş ve Sunay'ın ailesi katıldı. Burada yapılan törenden sonra Turgay SUNAY'ın cenazesi, kortej eşliğinde ve binlerce kişinin katılımı ile yürünerek olay yerine getirildi ve katledildiği yere karanfiller bırakıldı. Öte yandan Tüm Bel Sen ile Anadolu Belediyeleri Zabıtaları vakfı önderliğinde şehit Zabıta Komiser Yardımcımız Turgay SUNAY için Kızılay'da da yürüyüş düzenlendi.Çok sayıda zabıta memuru ve yurttaşın katıldığı kalabalık topluluk Hacı Bayram Camii'ne kadar yürüyerek cenaze namazına katıldı. Hacı Bayram Camii'nde kılınan namazdan sonra Turgay Sunay'ın cenazesi Karşıyaka Mezarlığı'nda toprağa verildi
Ankara Yenimahalle Belediyesi web sitesinden alınmıştır.
|
Demetevler 12. Caddede 9 Ekim Salı akşamı meydana gelen
olayda,seyyar satıcıları uzaklaştırmaya çalışan Turgay SUNAY,uğradığı
bıçaklı saldırı sonucunda yaşamını yitirdi.
Sorunlar ve Anketler
Alan Araştırmalarında Ortaya Konulmuştur ki; “Ç.Y.Y.D cilt:9 sayı:4 sayfa:94 Ekim 2000”
Belediye Zabıtasının
1- Mali Sorunları
2- Toplumsal Sorunları
3- Yönetimsel Sorunları
4- Eğitimsel Sorunları
5- Siyasal Sorunları
6- Hukuki Sorunları
7- Psikolojik Sorunları vardır ve çözüm beklemektedir.
Bu sorunlar hakkında burada tek tek bahsetmek istemiyoruz çünkü bilinen sorunlar.
www.zabita.hizmetleri.com adlı sitemizde yapmış olduğumuz ankette Aşağıdaki sonuçlar çıkmıştır
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Benzer Bir Anket 42 soruyla İstanbul genelinde Soru kağıtları dağıtılarak yapılmış olup Teşkilat Yasasının Gerekliği Ortaya çıkmıştır.
Bu ankete 2291 Zabıta Teşkilatı mensubu katılmış olup aşağıda bir kaç örnek verilmiştir.
1- Ankete katılanların %93.8 Teşkilat Yasası İstemektedir.
2- Katılanların %93.7'si siyasal etkenlerden uzak tutulmasını talep etmişlerdir,
3- Katılımcıların %63.4'ü Belediye Zabıtasına Silah verilmesini istemişlerdir,
4- %93'ü Belediye Zabıtası Teşkilatı içinde Ar-Ge büroları kurulmasını istemişlerdir,
5- %94'ü Zabıtaya verilen emir ve talimatların tutarlı ve yasalara uygun olmasını istemişlerdir.
6- %81.6'sı özlük haklarının yetersizliğinden yakınmaktadır.
7- %63.2'si Zabıtayı görev alanında etkisiz ve yetersiz bulmaktadır.
8- %64.7'si Yetkililerin zabıtanın sorunlarıyla ilgilenmediklerini belirtmişlerdir
9- %87.5'i Yükselmelerde eğitim,bilgi birikimi,beceri,liyakat,deneyim,ve sınav ilkelerinin benimsenmediğini belirtmişlerdir.
10- %77.1'i Halkın Belde ile ilgili görev ve sorumluluklarından yeterince bilgi sahibi olmadığını belirtmekte.%77.4'ü de Zabıta Hizmetlerinin Halka yeterince Anlatılmadığı kanaatini taşımakta
Anketlerden genel olarak şunu anlamak mümkündür." Bugün Belediye Zabıtası etkinlik ve verimlilikten,kalite ve gereksinmelere cevap verebilmekten uzaktır." Mahalli İdareler Reformu Çerçevesinde Belediye Zabıtasını Düşündüğümüzde bu alanın en önemli unsurlarından olan Belediye Zabıta Teşkilatı içinde bir reform kaçınılmazdır ve gereklidir.
Belediye Zabıtasını Tanıma Tanıtma,Araştırma ve Geliştirme Platformu Olarak Hazırlamış olduğumuz "BELEDİYE ZABITASI TEŞKİLATI GÖREV VE YETKİ YASA TASARISI" Yetkililerin ve Kamu oyunun takdirine sunulmuştur. Tasarı 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Yasası Modellenerek Belediye Zabıtasına Uygun Olarak Düzenlenmiştir.
Bu Düzenleme ile,
Toplumsal Olarak;
1- Toplumsal İmajı ve Statüsünün Değişeceği umulmaktadır,
2- Yaşam Standartları gelişecektir,
3- Kamusal Verimliliğinin Artması,
Mali ve Özlük Haklar Olarak;
1- Çalışma şartlarının iyileştirilmesi ,Fazla çalışma mesailerinin düzeltilmesi,
2- Fiili Hizmet Müddetine Her yıl için 3 (üç) ay eklenmesi,
3- Salt Yolcu sıfatında olmaksızın ücretsiz seyahat serbestisi,
4- Emeklilik Keseneklerine her ne nam altında olursa olsun aldığı ücretlerin yansıtılması,
5- Maluliyet Halinde Belediye Zabıtasının Hakları,
Hukuksal Olarak;
1- "Görev ve Yetki Denkliği İlkesi"ne uygun görev ve sorumlulukların yeniden belirlenmesi,
2- Zor Kullanma yetkisinin yasa gücüne kavuşması,
3- Taarruz ve Hakarete uğramada,Türk Ceza Kanununda yasal dayanak bulması ve Belediye Zabıtasına Görev Başında ve Görevden dolayı karşılaşacağı taarruz ve hakaret karşısında güç kazandırılması,
4- Hizmet esnasında göstermiş olduğu görev kusurundan dolayı avukat desteği görmesi
Mesleki Eğitim Açısından;
1- Mesleki kurs ve okulun açılması
2- Hizmet içi eğitimin devam etmesi
Görev ve Görev de yükselme açısından;
1- Kurulan Belediye Zabıtası Komisyonunca Kariyer ilerlemesinde sınav ilkesi bu sınava gerekli şartları taşıyan her memurun katılma hakkı,liyakat,eğitim,bilgi,beceri ve deneyim ilkesinin benimsenmesi
2- Tayin ve Atamaların objektif kriterlere göre belirlenmesi,
3- Belediye Zabıtasının Yansızlığının Korunması ve Yasal Görevlerine müdahale edilmemesi.
Diğerleri;
1- Belediye Zabıtasının etkinlik ve verimliliğini artırmak,
2- Beldenin yaşam kalitesinin yükseltilmesinde vazife almak,
3- Zabıta teşkilatlarında bireysel gelişim ve toplam kaliteyi artırmak,
4- Bağlı bulundukları belediyeyi layıkı ile temsil etmek,
5- Varılmak istenen sonuçlar çoğaltılabilir.
KAYNAKÇA;
1- Aslan, Onur Ender-Akbulut,Örsan Ö-Önen,Nizam , Belediye Zabıta Hizmetleri Yönetimi , Türkiye ve Ortadoğu Amme İdareleri Enstitüsü , 2002 Ankara
2- Erkul,Hüseyin-Karakılçık,Yusuf , Belediye Zabıtasının Örgütsel Yapısı,Sorunları ve Kentsel Yaşam Kalitesine Etkilerinin İrdelenmesi, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi cilt 9 Sayı 4 Ekim 2000 Sayfa:86-106 Ankara
3- Gürtav,Saffet , Belediye Zabıtası Teşkilatı Vazife ve Selahiyet Kanun Tasarısı , İstanbul Belediye Tebliğleri 1956 İstanbul
4- Yeter,Enis , Belediye Zabıtası ve Personeline İlişkin Düşünceler ,Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi ,cilt 5 sayı 4 1996 ,sayfa:53-54 Ankara
5- İçişleri Bakanlığı, İç Düzen Araştırması Genel Rapor,Kitap 1,Kolluk Hizmetleri,İçişleri Bakanlığı iç Düzen Yayınları,1972 Ankara Sayfa:159
6- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Anket çalışması , İstanbul 2003
7- www.zabita.hizmetleri.com un anket çalışması , İstanbul 2003
8- www.yenimahalle.belediyesi.com/belhaber1.htm ,Yenimahalle Belediyesi , Ankara 2001
2.BÖLÜM
BELEDİYE ZABITASI TEŞKİLATI GÖREV VE YETKİ YASA TASARISI
Madde ..- Belediye ve mücavir alan sınırları içinde beldenin düzenine ve belde halkının sağlık,selamet,refah ve huzuruna müteallik işlerden Belediye Başkanı mesuldür. Belediye Başkanı bu işleri kendi kanunları dairesinde hareket eden Belediye Zabıtası Teşkilatı vasıtası ile ifa eder,İcabında Belediyelere bağlı diğer denetim ve icra organlarında da istifade eder.
Madde ..- Her belediyede ihtiyacı karşılayacak yeterlilikte Belediye Zabıta Teşkilatı kurulur,
1) Belediye zabıta teşkilatı hizmetin yoğunluğuna ve niteliğine göre 1500 ila 3000 kişiye bir memur isabet edecek şekilde ilgili belediyece kadrolandırılır.Belediye meclisince kararlaştırılan kadro cetvelleri mahalli en büyük mülki amirin onayı ile uygulanır.
2) Belediye Zabıtası İmar,Çevre,Sağlık,Turizm,Trafik gibi alanlarda Belediye Meclisinin alacağı kararla ihtisaslaşmaya gidebilir.Bu alanlarla ilgili personel,çalışma usul ve esaslarını kapsayan yönetmelikler Belediye meclisince çıkarılır.
Madde ..- Belediye Zabıtası,Belediye ve mücavir alan sınırları içinde beldenin düzenini koruyan,belde halkının sağlık,selamet,refah ve huzurunu ilişkin belediyelere ve belediye zabıtasına vazife tahmil ve tevdi eden kanun,kanun hükmünde kararname,tüzük,ve yönetmeliklerde yazılı hükümlere ,Yetkili organların bu yönde alacakları kararlara muhalif hareket edenleri takip,işlenen suçları men ve bu sebeplerden dolayı alakalılar hakkında usulünce zabıt tanzim ve katileşen belediye cezalarını infaz ile bu maksadın temini için memur bulundukları bölgeyi daima murakabe ve nezaret altında bulundurmakla mükellef belediyenin özel kolluk kuvvetidir.
Madde ..- Yöresel ihtiyaç ve hizmet gereksinmelerine göre Belediye Zabıtasının diğer hususi yasal düzenlemelere ilişkin görev ve yetkileri, belediye başkanının teklifi ve belediye meclisinin aynen veya değiştirerek onayıyla çıkarılacak bir Yönetmelikte gösterilir.
Madde ..- Belediye Zabıtası Teşkilatı,doğrudan doğruya Belediye Başkanına,Şubelere ayrılan yerlerde Şube Müdürüne Bağlıdır.En büyük Belediye Zabıta Amiri, Zabıta Müdürüdür.Şubelere ayrılan belediyelerde ise en büyük Zabıta Amiri, Merkez Zabıta Amiridir.
1- Belediye Başkanının onayı olmadan Zabıtaya görevinin dışında bir görev yüklenemez. Zabıtanın sevk ve idaresi doğrudan Başkan veya bu konuda bizzat yetki verdiği kişi veya En büyük Zabıta Amiri tarafından yapılır.
2- Büyükşehir Belediyelerinde bu bağlılık “Zabıta Hizmetleri Daire Başkanlığı” ile sağlanır.
3- Büyükşehir ilçe ve alt kademe belediyeleri Zabıtalarının hizmet,koordinasyon ve eğitimi bu Daire Başkanlığınca yürütülür.
Madde ..- Belediye Zabıta personeli 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36.maddesinde “Belediye Zabıta Hizmetleri” olarak ayrı bir sınıfta tesis edilir. Bu sınıf, bu kanun hükümlerince Zabıta Teşkilatı mensubu personeli kapsar.
Madde ..- Belediye Zabıta Teşkilatı kadrosu; Belediye Zabıta Müdürü,lüzumu kadar Belediye Zabıta Müdür Yardımcısı,Zabıta Amiri,Başkomiser,Komiser,Komiser Yardımcısı ve Belediye Zabıta Memurudur.
Madde ..- İhtiyaç ve lüzum üzere en büyük Zabıta Amirinin teklifi Belediye Zabıtası Komisyonunun kararı, ile Teknik ve Sağlık Hizmetler sınıfına dahil personel ilgili alanlarda görevlendirilmek üzere sözleşmeli olarak Belediye Zabıta Teşkilatı içinde istihdam edilebilir. İş bu personel bu kanun hükümlerine tabi değildir.
Madde ..- Belediye Başkanının yada yetki verdiği bir vekilinin riyaseti altında Belediye Zabıtası ve memurları hakkında lüzumlu halleri görüşmek ve karara bağlamak üzere her Belediyede bir Belediye Zabıtası Komisyonu teşkil edilir.
Bu komisyon Belediye Başkanı veya tevkil edeceği bir muavininden başka ,Belediye Zabıta Müdürü,Bir Belediye Encümen azası,Hukuk işleri müdürü ve Personel işleri müdüründen mürekkeptir.
Madde ..- Bu komisyon Belediye Zabıta Teşkilatı hizmet planlaması ile teşkilat mensubu olan memurların tayin,terfi,tecziye,taltif ve emekliliğe çıkarılmaları hakkında hazırlanan dosyaları tetkik ve müzakere ederek karara bağlar.
Madde ..- Teşkilatının mahdut olması dolayısı ile komisyonu bu tarzda teşkil edemeyen belediyelerde ,Belediye Zabıta Müdürü veya en büyük Zabıta Amirinin iştiraki ile Belediye Encümeni bu komisyonun görev ve yetkilerini istimal eder.
Madde ..- Bu komisyon üyelerinden yarısından bir fazlası ile içtima eder ve mevcut üyelerin ekseriyeti ile karar verirler.Komisyon raportörlüğünü Belediye Zabıta Müdürü veya Beldenin en büyük Zabıta Memuru ifa eder.Oyların eşit olması halinde komisyon Başkanının bulunduğu taraf ekseriyette sayılır.Komisyon 2 ayda en az bir kez ayrıca komisyon başkanının lüzum gördüğü zamanlarda da toplanır.
Madde ..- Komisyon beldenin en büyük Zabıta Amirinden başka bütün Belediye Zabıtası mensupları hakkında karar vermeye yetkilidir.Belediye Zabıta Müdürü veya mevcut değilse en büyük Zabıta Amiri hakkında Belediye Başkanı karar vermeye yetkilidir.
Madde ..- Bu komisyonun vereceği kararlar Belediye Başkanının onayı ile kesinleşir.Bu kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 10 gün zarfında Belediye Encümenine itiraz edilir.Bu encümenin kararlarına da umumi hükümler dairesinde idare kurullarına itiraz edilebilir.İtirazların yazılı olması şarttır.
Bu komisyonun vazifesi Encümen tarafından ifa edilen belediyelerde itiraz umumi hükümler dairesinde idare kurullarına yapılır. İdare kurullarının kararı yargı yolu açık olmakla birlikte katidir.
Madde ..- Belediye Zabıta Teşkilatı mensuplarının, hizmet kusuru nedeniyle görevden kaynaklanan hukuksal sorunlarında Belediye Zabıta Komisyonunca belirlenen avukat yada avukatlarca savunması yapılır.
Bu komisyonun görev,yetki,çalışma usul ve esaslarını kapsayan yönetmelik Belediye Meclisince Çıkarılır.
Madde ..- Belediye Zabıtası,mutlak surette kurs ve okulu açılmak şartı ile Genel kültür ve Meslek hukuku bilgileri verilerek yetiştirilir.Nüfusu son nüfus sayımında 250.000 den küçük olan belediyelerde 4 aydan az olmamak üzere kurs,nüfusu 250.000 den büyük belediyelerde ise 8 aydan az olmamak üzere bir Belediye Zabıtası Okulu açılır.
1- Nüfusu ve bütçesi müsait olmayan belediyeler,Vilayet merkez belediyelerle anlaşmak ve masraflarına iştirak etmek sureti ile kurs veya okullarda kendi Belediye Zabıta mensuplarını okutabilirler.
2- Büyükşehir Belediyesi yönetimi olan yerlerde kurs ve okulların açılması ve idaresi Büyükşehir Belediyelerince ifa edilir.Diğer ilçe ve alt kademe belediyeler masraflara iştirak edeler.
Madde ..- Kurs ve okulların idare tarzı,idare heyetlerinin görev ve yetkileri,okutma usulü ve mevzuları İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak esaslara uygun olarak her belediyede ihtiyaca göre bir yönetmelik Belediye Meclisince çıkarılır.Müşterek okul ve kursların yönetmeliği Büyükşehirlerde Büyükşehir Belediye meclisince diğer yerlerde nüfusu en büyük belediye meclisince çıkarılır.
Madde ..- Belediye memurluğu giriş sınavını kazananlardan Belediye Zabıtası kadrosuna atanmak için müracat edenler tahsil durumlarına göre tercih edilmek üzere koşulları yasanın uygulama yönetmeliğinde gösterilir.
Madde ..- Belediye Zabıtasın atanmasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48.maddesinde yazılı genel ve özel şartlar aranır.
Madde ..- Belediye Zabıtasının atanmasını müteakip asaleti tasdik olmadan (...madde de) belirtilen kurs ve okullarda eğitime alınırlar.Bu eğitim sonucundaki sınavda başarılı olamayanların eğitim durumlarına uygun Belediye içi başka kadrolara atanması yapılır.
Madde ..- Belediye Zabıta Teşkilatı mensupları mesleklerinin ilerleyen yıllarında Mesleki gelişimlerinin sağlanması,niteliklerinin yükseltilmesi için Genel kültür ve Meslek Hukuku açısından Hizmet içi kursa tabii tutulurlar
Madde ..- Lüzum görülen yer ve zamanlarda Belediye meclisinin önerisine dayalı olarak İçişleri Bakanlığın kararı ile Belediye Zabıtasının silah taşımasına izin verilebilir.
Madde ..- Belediye Zabıtası Personeli üniformalı olup,Kılık kıyafet,araç gereç ve kullanacağı savunma silahları ile aletler İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak bir tip Yönetmelikte gösterilir. Belediyeler, yöresel özelliklere göre bu Yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ilave prensipler tespit edebilir.
Çıkarılacak bu yönetmelikle Belediye Zabıtası Teşkilatının kıyafeti,teçhizatı ve takacağı işaretlerde birlik ve beraberlik Sağlanır.
Yönetmelikte öngörülen melbusat ve teçhizatın temini ilgili belediyece sağlanır.
Madde ..- 1) Belediye Zabıtası Teşkilatı Personeli, Münhal kadro bulunmak,yüksekokul mezunu olmak,kadro derecesi uygun olmak,en az 3 yıl başarı ile Belediye Zabıta Memurluğu yapmış olmak,657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereği sicil ve diğer şartları uygun olmak kaydı ve En büyük İta amirinin uygun görüşü ile her Zabıta Memuru, Belediye Zabıta Komisyonun yapacağı görevde yükselme sınavına katılma hakkına sahiptirler. Yapılan görevde yükselme sınavının sonucunda Belediye Zabıta Komisyonunun kararı üzerine Belediye başkanının onayı ile yeterli görülenler Belediye Zabıta Komiser Yardımcısı olarak atanır.
2- Maddenin (1nci) bendinde aranan hususlar bir alt rütbede 3 yıl başarı ile çalışmış olmak kaydıyla Müdür ve Müdür Yardımcıları hariç diğer rütbelilerin atamalarında da uygulanır.
3- Yönetici konumunda bulunan Müdür ve Müdür Yardımcısı Kadrolarına atamada Başkanın takdir yetkisi 657 sayılı Devlet memurları kanununun 68nci maddesi hükmü mahfuz kalmak ve ayrıca Belediye Zabıta teşkilatında en az (1) bir yıl ile (6) altı yıl arası müddetle rütbeli olarak başarılı hizmet yapmış olmak koşulu ile atanması esastır.
4- Tahsil durumlarının yeterli bulunmaması halinde bir alt tahsil durumu aranır.
Madde ..- Hizmet gereği, çalışma koşullarının ağırlığı da dikkate alınarak , İstisnasız tüm Zabıta personelini kapsayacak biçimde,çalışanların emeklilik sürelerine her yıl için 3(üç) ay fiili hizmet müddeti eklenir.Ayrıca bu hizmetlerle ilgili olarak ne nam altında olursa olsun almakta ve alacak oldukları ücret emeklilik keseneklerine yansıtılır.Bu madde hükmü,halen çalışmakta olanlara,göreve başladıkları tarihten itibaren uygulanır
Madde ..- Vazife başında veya vazife dolayısı ile yaralanan,malul olan Belediye zabıta amir ve memurları için Devlet Zabıtası hakkında tatbik olunan hükümler uygulanır.
Madde ..- Belediye Zabıtasının görev ve yetki alanları Belediye ve mücavir alanları ile sınırlı olup Büyükşehir Belediyelerinde 3030 sayılı yasa gereği belirlenen alanlardır.
Madde ..- Belediye Zabıtası,yasaların ve yetkili organların vereceği görevleri yerine getirebilmek için Belediye sınırları ve mücavir alan içinde,karada ve denizde,sabit veya mobil her türlü mekanlarda;
1- Umuma açık yerlere,kapalı olması gerekirken açık olduğu tespit edilen yerlere,boşaltılması veya yıktırılması hususunda yetkili mercilerin karar veya emirleri bulunan yapı,ev veya müesseselere girmeye,gerekli kontrolleri yapmaya,sahip ve işletmecilerinden kontrol konusu ile ilgili belgeler istemeye ve haklarında tutanak düzenlemeye,
2- Peşin para cezalarını makbuz karşılığında tahsil etmeye,
3- Diğer hususi kanunların belediye Zabıtasına verdiği görevleri ifa etmek bakımından kara ve deniz yollarında her türlü toplu taşım ve nakil vasıtalarını durdurmaya, gerekli kontrolleri yapmaya ve ilgili belgeleri sormaya,
4- Savaş ve doğal afetler halinde yardım veya ikaz maksadı ile zaman kaydına tabii olmaksızın ev,dükkan ve müesseselere girmeye yetkilidir.
5- Bu kanunda belirtilen görevler dışında diğer özel kanunların ve bu kanunun uygulama yönetmeliğinin Belediye Zabıtasına verdiği görevleri ifa eder.
Madde ..- Belediye Zabıtasının taarruza ve hakarete uğraması halinde meşru müdafa ile ilgili olarak her türlü yasal hakları saklı olup,hakaret ve taarruz da bulunanlar Türk Ceza Kanunun ilgili madde hükümlerince cezalandırılır.
Madde ..- Belediye Zabıtası Görev Esnasında karşılaştığı direnme,zorluk,çıkarma veya saldırının niteliğine ve derecesine göre fiili durumu etkisiz kılacak şekilde kademeli olarak artan nispette bedeni güç ve gerektiğinde maddi güç olarak jop ve kelepçe kullanır ve ilgililer hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunur.
Madde ..- Belediye Zabıtası,yasal görevini yapmasına engel olanlar hakkında tutanak düzenleyerek Cumhuriyet Savcılığına tevdi ile suç duyurusunda bulunur.
Madde ..- Belediye Zabıtasının,Belediyelere ve Belediye Zabıtasına vazife tahmil ve tevdi eden Kanun,Kanun Hükmünde kararname,Tüzük ve Yönetmelik hükümlerini ihlal edenlere kimlik sorma yetkisi olup, istendiğinde derhal ibraz etme zorunluluğu vardır.
Madde ..- Belediye Zabıtası,görev esnasında yada önceden planlanmış görevler için yardım gerektiren hallerde Devlet zabıtasından yardım ister. Devlet Zabıtası derhal ve gecikmeksizin yardım etmek ve gerekli desteği sağlamakla yükümlüdür.
Madde ..- Belediye Zabıtası hizmetlerinde süreklilik asıldır,ulusal bayram,genel tatil ve hafta tatili günlerinde ve günün 24 saatinde zabıta hizmeti aksatılamaz,Çalışma saatleri bu sürekliliği sağlayacak şekilde ve haftada 40 saati geçmemek üzere ilgili Belediye Zabıtasının en yüksek amirinin teklifi ve Belediye Başkanının onayı ile tespit olunur.
Madde ..- Görevlerinin mahiyeti icabı çalışma saatleri günün 24 saatini kapsayan ve çalışma sürelerinin tespiti mümkün olmayan Belediye Zabıtasına , Fazla çalışmalarına karşılık, Belediye Meclisince tespit edilen miktar üzerinden fazla çalışma ücreti ödenir.
Yıllık izin ve Sağlık raporu aldığı günlerde dahi fazla çalışma ücretinde kesinti yapılamaz.
Madde ..- Olağan üstü hal savaş,afet durumları ve geciktirilmesinde sakınca doğacak hizmetlerin ifasında şartların gerektirdiği ölçüde izinler tehir edilebilir veya kaldırılabilir.
Madde ..- Belediye Zabıtası belediye sınırları ile mücavir alan sınırları içinde Belediyenin kendine bağlı işletmeleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait işletmelerin (Özelleştirilmiş Olsalar dahi ) işlettikleri karayolu,demir yolu ve deniz yollarında toplu taşım hizmeti veren tüm vasıtalarda, Beledi emir ve yasakların araştırılması,takibi,tespiti ve cezalandırılması ile ilgili görev ve yetkilerin ifası bakımından günün 24 saati,genel tatil,hafta tatili günleri dahil ücretsiz olarak seyahat etme hakkına sahiptirler.
Belediye Zabıta Teşkilatının emekliliğe ayrılmış mensupları içinde bu madde hükümleri uygulanır.
Madde ..- Belediye Zabıta Teşkilatı mensupları yaşam standartlarını yükseltmek, mesleki gelişimlerini gerçekleştirmek,sorunlarını ve gereksinimlerini dile getirebilmek,mesleki dayanışmayı sağlamak ve meslek ahlakını korumak için umumi hükümler dairesinde mesleki olarak örgütlenebilirler.
Madde ..- Diğer kanunlarda,bu kanun hükümlerine aykırılık bulunması halinde bu kanun hükümleri uygulanır.
Madde ..- 1580 sayılı Belediye Kanunun 88.maddesine "...başmüfettiş veya müfettiş" ibaresinden sonra gelmek üzere “Belediye Zabıta Müdürü,Belediye Zabıta Müdür Yardımcısı veya Belediye Zabıta Memuru” ifadeleri eklenmiştir. Maddenin devamındaki "belediye zabıtası" ibaresi kaldırılmıştır.
Madde ..- 01.03.1926 tarih 765 sayılı Türk Ceza Kanununun "254ncü maddesinin 1nci fıkrası" , "266ncı maddesinin 1nci fıkrasının 1nci bendi" , "266 maddesinin 1nci fıkrasının 2nci bendi" aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.
1- Türk Ceza Kanunu Madde 254 1nci fıkrası;
"Resmi meclisler azasından veya hükümet memurlarından veyahut belediye başkanı ve yardımcıları ile belediye zabıta amir ve memurlarından biri hakkında vazifesine müteallik bir işi yapmaya yada yapmamaya icbar için şiddet veya tehdit gösteren kimse,bir seneden üç seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılır."
2- Türk Ceza Kanunu Madde 266 1nci fıkrası 1nci bendi;
"Hakaret ve taarruz asker veya jandarma veya belediye Zabıtası efradından veya iki veya üçüncü bentlerde mezkur memurlardan gayrı memurinden biri aleyhinde ise iki aydan sekiz aya kadar hapis ve dörtbin beşyüz liradan dokuzbin liraya kadar (yirmibin lira) ağır para cezası ile mahkum edilir."
3- Türk Ceza Kanunu Madde 266 1nci fıkrası 2nci bendi;
"Hakaret ve taarruz asker veya jandarma subaylarından veya polis ve belediye zabıtası komiserlerinden veya amirlerinden yahut il genel meclisi ve belediye meclisi üyelerinden biri aleyhinde ise üç aydan iki seneye kadar hapis ve dokuzbin liradan onsekizbin liraya kadar (yirmibin lira) ağır para cezası ile cezalandırılır."
Madde ..- Bu kanunun yürürlülüğe girdiği tarihten (6) altı ay içinde uygulama yönetmeliği İç İşleri Bakanlığınca çıkarılır.Yönetmelik çıkarılıncaya kadar 15 Temmuz 1969 tarih ve 13249 sayılı resmi gazetede yayınlanan Belediye Zabıta Personeli Yönetmeliğinin bu kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.
Madde ..- Bu kanun yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
Madde ..- Bu kanun hükümlerini Bakanlar kurulu yürütür.